Sondaże Centrum Badań nad Uprzedzeniami

Polski Sondaż Uprzedzeń

W roku 2009 zespół Centrum Badań nad Uprzedzeniami na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego rozpoczął prowadzenie cyklicznego badania Polski Sondaż Uprzedzeń. Głównym celem tych badań była diagnoza postaw polskiego społeczeństwa względem szeroko rozumianych grup obcych, czyli grup, do których samemu się nie przynależy. Badania prowadzone są co cztery lata metoda wywiadu bezpośredniego na reprezentatywnych losowych grupach (PESEL). Taki dobór próby i metody badania pozwala na diagnozę postaw polskiego społeczeństwa w danym punkcie w czasie oraz na porównanie wyników pomiędzy pomiarami.
Sondaż składa się z podstawowego korpusu pytań dotyczących ustosunkowania do grup obcych oraz zmiennych światopoglądowych. Ponadto, w każdym badaniu znajdują się moduły poświęcone przewodniemu zagadnieniu każdego z sondaży, a także pytania dotyczące bieżących zagadnień społecznych.

2009 (Koordynator: Michał Bilewicz)

W pierwszej edycji skupiliśmy się na postawach Polaków wobec mniejszości narodowych i etnicznych, badając treść stereotypów i wynikającą z nich dehumanizację mniejszości. W badaniu po raz pierwszy zastosowano trzyczynnikową skalę antysemityzmu oraz określono nasilenie uprzedzeń antysemickich w Polsce. Badanie finansowane było ze środków the Rothschild Foundation Europe.

2013 (Koordynator: Michał Bilewicz)

Główną inspiracją do drugiej edycji były wewnętrzne podziały polskiego społeczeństwa, nie tylko wynikające z uprzedzeń wobec mniejszości, ale przede wszystkim związane z podziałami politycznymi i ekonomicznymi oraz te wynikające z odmiennych postaw wobec osób o różnej orientacji seksualnej i tożsamości płciowej. Drugim centralnym elementem badania było określenie językowych aspektów dyskryminacji. Badanie finansowane było z programu Focus Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

2017 (Koordynator: Mikołaj Winiewski)

W pracach nad trzecią edycją sondażu skupiliśmy się nad nasilającym się problemem przemocy motywowanej uprzedzeniami w Polsce. Konstruując kwestionariusz Polski Sondaż Uprzedzeń 2013, zadaliśmy szereg nowych pytań, koncentrując się szczególnie na mechanizmach psychologicznych kształtujących przemoc międzygrupową. Sondaż był wspierany ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Środkowoeuropejski Sondaż Społeczny

Wiele z procesów społeczno-politycznych, kulturowych, gospodarczych i psychologicznych jest specyficznych dla regionu Europy środkowo-wschodniej. Region ten, niegdyś bardzo różnorodny etnicznie, jest dziś jednym z najbardziej homogenicznych w Europie. W wielu państwach pojawiają się podobne wyzwania: populizmu, wzrostu nierówności społecznych, niskiego zaufania, konfliktów na tle pamięci zbiorowej, traumy historycznej, skomplikowanych relacji z sąsiadami. Brak dotąd było dedykowanych badań porównawczych, które pozwalałyby uchwycić specyfikę regionu porównując poszczególne kraje między sobą. Proponowany sondaż będzie stanowił zatem unikalne przedsięwzięcie, które pozwoli na lepsze zrozumienie regionu Europy Środkowo-Wschodniej.

Celem Środkowoeuropejskiego Sondażu Społecznego jest stworzenie unikalnego zasobu danych dotyczących społeczeństw Europy Środkowo-Wschodniej oraz najważniejszych procesów społecznych zachodzących w regionie. Dane będą wynikiem badań sondażowych przeprowadzonych w państwach Europy Środkowo-Wschodniej (Polska, Węgry, Czechy, Słowacja, Niemcy, Austria). Sondaż skoncentrowany jest na aktualnych wyzwaniach społecznych (migracje, trauma historyczna, radykalizacja polityczna, przemiany myślenia o demokracji, stosunki międzygrupowe, formy tożsamości narodowych, pamięć zbiorowa, zachowania prozdrowotne w warunkach epidemii) i stanowi unikalne źródło wiedzy dla badaczy z wielu dyscyplin uniwersyteckich. Sondaż tworzony jest w formie partycypacyjnej, zawierając moduły wyłonione w drodze konkursowej spośród propozycji zgłoszonych przez zespoły z różnych jednostek UW.
Projekt umożliwi też stworzenie – w oparciu o unikalne, istniejące na UW, Archiwum Danych Społecznych – repozytorium danych zgromadzonych w ramach sondażu.